Dit wordt een dag vol kunst en verwondering met een bezoek aan twee Parijse parels die je niet mag missen! Dat Parijs iets magisch heeft, dat is geen geheim. Maar als je er ooit bent, is een bezoek aan het Louvre en de Jardin des Tuileries simpelweg een must. Laat me je meenemen op een boeiende dag vol kunst en verwondering, gekruid met een flinke dosis Franse flair.

Een grijze regenlucht met donkere wolken die zon en blauwe hemel tegenhouden, het begin van een nieuwe ochtend vol plannen met Place Monge als gekend startpunt. Een wandeling van 20 minuten naar de Place Saint-Michel door een stad die langzaam in beweging komt, de terrassen nog leeg, de geur van koffie en pain au chocolat boven de kasseitjes, de beroemde fontein van Saint-Michel verstopt achter grote reclameborden en ik op weg naar mijn afspraak met het grootste museum ter wereld, langs de langste route met schone gevels en interessante gebouwen.

Wandeling zonder plan

Een petit café of een Frans ontbijt nodig om je drukke dag ontspannen te starten? Probeer Café des Arts, op de hoek van de Quai du Louvre en de Rue de l'Amiral de Coligny (Paris 1 – Centre), op een paar passen van een van de ingangen van het Louvre en dat zie je aan de prijzen (7 euro voor een schamele cappuccino!).

Mis de opvallende gevel van Saint Frères niet in de Rue du Louvre 34 – 36. Nu een verzameling brasseries met kantoren op de bovenverdiepingen, vroeger de hoofdzetel van de succesvolle textielonderneming Saint Frères, gespecialiseerd in de productie van jutezakken voor de landbouw en de industrie, De 3 broers van de weversfamilie Saint (what’s in a name?) vestigden zich in 1896 in dit luxueuze gebouw met romantische accenten en gietijzeren balkons. Een weerspiegeling van de letterlijke en figuurlijke rijke familiegeschiedenis die begon in een klein dorp in Noord-Frankrijk en eindigde in de hoofdstad.    

Een boom met steenvruchten en een cirkelvormig bouwwerk met de uitstraling van een Italiaans paleis vraagt om een nadere verkenning. Ik sta voor de Bourse de Commerce, een 18e-eeuws historisch monument dat van 1885 tot 1998 dienst deed als goederenbeurs en na renovatie in 2021 een nieuwe bestemming kreeg als kunstmuseum. Een diameter van 122 m, een ronde binnenplaats omgeven door 2 verdiepingen, een koepel, 24 Toscaanse zuilen en een sierlijke toegangspoort in zwart met goud en wat vooral de aandacht van de toeristen trekt, is het kunstwerk op het pleintje voor het museum: Idee di Pietra - 1532 kg di luce uit de collectie Arte Povera van kunstenaar Giuseppe Penone. De bronzen boom gevuld met 5 rivierstenen is een symbool voor het licht dat bladertakken zoeken om te groeien en het tegenwerken van die groei door het gewicht van de stenen. Je moet het maar bedenken!

Adres: 2 Rue de Viarmes, 75001 Paris (een rondlopend zijstraatje van de Rue du Louvre)

Le Nelson’s vind je op nummer 16 van de Rue Coquillière, aan de rand van een boomrijk pleintje dat uitkijkt op de achterkant van de Bourse de Commerce. Je vindt er een terras en een inrichting waar ‘Ibiza meets Africa’ al werkt het druilerige weer niet mee om de juiste sfeer te creëren.

Ooit het centrum van de schrijvende pers, nu een stadssupermarkt … het kan verkeren, zei Bredero of maak kennis met de wisselvalligheid van het leven. Op nummer 144 in de Rue Montmartre, waar de redactie van La France -  journal du soir gevestigd was vanaf 1885, werd avond na avond bericht over een tijdperk dat intussen allang geschiedenis is. De opmerkelijke 19e-eeuwse gevel is er nog, het balkon wordt nog steeds ondersteund door 2 mannenfiguren in het gezelschap van 2 vrouwenfiguren die de journalistiek en de typografie uitbeelden, het opschrift echter is anno 2025 van weinig betekenis voor de meeste voorbijgangers.  

Plan op de terugweg een extra stop op de Place du Louvre waar je het stadhuis van Paris 1 (1e arrondissement of het ‘echte’ centrum van Parijs) en de Église Saint-Germain l'Auxerrois kan bezichtigen. De 2 gebouwen hebben dezelfde 19e-eeuwse stijl en zijn een spiegelbeeld van elkaar met een roosvenster en een ingang die identiek zijn. Heel apart is de klokkentoren van de kerk, als een massieve scheiding tussen wet en godsdienst.

Onmogelijk te missen en oh zo helemaal Parijs met zijn bloemengevel en gevlochten rode stoeltjes op het stoepterras: Bistro Auguste. Voor een verfrissend drankje of een crêpe ‘caloriebom’ voor je de drukte van het Louvre induikt. Adres: 154 Rue de Rivoli, 75001 Paris.

Lunch met een uitzicht in de Jardin des Tuileries

Nog te vroeg voor mijn bezoek aan het Louvre maar mooi op tijd voor een lunchpauze en de Jardin des Tuileries is daar ideaal voor. Een picknick met uitzicht op strak aangelegde lanen, kleurrijke bloemenperken en klaterende fonteinen, ik zeg er geen nee tegen. Deze prachtige tuin is een oase van rust in het hart van Parijs, een heerlijke plek om even op adem te komen. Tussen studerende studenten, koffie drinkende locals en toeristen in gevecht met buitenmaatse stadsplannetjes voel ik mij even een echte Parijzenaar.

Na de boterhammen geef ik mij ongegeneerd over aan mijn favoriete hobby, mensen kijken: de kunstenaar achter zijn schildersezel, de muzikant met zijn gitaar en zijn chansons, de kinderen en hun minibootjes op de vijver, de 65-plussers en hun spelletje petanque …

Wat een fijn idee, ik loop hier zomaar rond in één van de oudste en één van de meest bezochte parken van Parijs, oorspronkelijk aangelegd als paleistuin en speeltuin voor prinsen en prinsessen en nu toegankelijk voor Jan en Ann en alleman.  

▶ Een vleugje geschiedenis

Een sprong terug naar 1564 leert mij dat de Franse koningin Catharina de’ Medici de oorspronkelijke Jardin des Tuileries liet aanleggen bij haar Palais des Tuileries. De naam ‘Tuileries’ is afgeleid van de tegelfabrieken die er stonden voordat het paleis gebouwd werd. Het tuinontwerp, in een elegante Italiaanse stijl met vijvers en fonteinen, was een herinnering aan Toscane, de geboortestreek van Catharina. Een eeuw later werd aan die tuin een Franse zwier gegeven met een brede laan, strakke bloemenperken en marmeren standbeelden.

Begin 19e eeuw kreeg de tuin, dankzij Napoleon Bonaparte, een miniversie kadoo van de Arc de Triomphe. Het monument, Arc de Triomphe du Carrousel genoemd, staat op de Place du Carrousel (tussen het Louvre en de Jardin des Tuileries) en is een eerbetoon aan de overwinningen van de keizer. Je krijgt een ware triomfboog te zien, rijkelijk versierd met reliëfs, militaire beelden en roze marmeren zuilen, bekroond met een bronzen strijdwagen en een

gouden vredesgodin.

Leuk om weten: op de Place du Carrousel staan je voeten op het plafond van een ondergronds shoppingcenter, Le Carrousel du Louvre, bekend van zijn omgekeerde glazen piramide.

Een nieuwe aanwinst voor de Jardin des Tuileries kwam er in 2024. Speciaal voor de Olympische en Paralympische Spelen werd de Vasque Olympique ontworpen, een ballon die ’s avonds boven de tuin zweeft met een vlam die wordt opgewekt door water en licht, zonder fossiele brandstof. De ballon is een symbool voor de Spelen maar staat zeker ook voor innovatie, duurzaamheid, en technologie.  

Wil je dit spektakel graag zien? De Vasque Olympique is er nog tot de zomer van 2028, telkens van 21 juni tot half september.

En wat is er intussen met het Palais des Tuileries gebeurd? Dat werd na de bouw vergroot met 2 extra vleugels om zo één geheel te vormden met het Louvre, toen hét paleis van de Franse koningen. In 1871, tijdens de Parijse Opstand, werd het Palais des Tuileries echter verwoest door een 3 dagen durende brand. De ruïnes werden uiteindelijk afgebroken en de tuinen opengesteld voor het publiek, eerst alleen op zondag – later op alle weekdagen, inclusief zaterdag.   

▶ Weetjes

* De Jardin des Tuileries is het hele jaar door elke dag open met openingstijden die variëren afhankelijk van het seizoen. De inkom is gratis, dieren zijn niet toegelaten.

* Rond de vijvers staan de bekende (groen en gratis) zit- en ligstoelen.

* De kermis (van eind juni tot eind augustus) heb ik net gemist. Geen reuzenrad, geen paardenmolen en geen eetkraampjes voor mij dit jaar. Jammer!

* De tuin is zijn perfect voor een slenterwandeling en om rustig te genieten van eeuwenoude bomen, duizenden planten en bloemen en een openluchttentoonstelling met beelden van beroemde kunstenaars (o.a. Rodin en Giacometti).

* Als gevolg van een renovatieproject zijn sommige paden afgesloten. Bomen en bloemperken worden heraangeplant, wandelpaden worden heringedeeld.

* Vanuit verschillende hoeken in het park heb je zicht op de Eiffeltoren, het Musée de l'Orangerie en de Galerie Nationale du Jeu de Paume. Deze 2 musea behoorden ooit tot het Palais des Tuileries en zijn de enige restanten van het verwoeste koninklijke paleis.

* De tuin is +/- 25 hectare groot en staat sinds 1991 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.

Adres: 113, rue de Rivoli, 75001 Paris / te bereiken met metrolijn 1 (halte Tuileries of Concorde) - metrolijn 8 of 12 (halte Concorde)

Verdwalen tussen meesterwerken in het Louvre

Stipt om 12.00 uur sta ik in de rij bij de iconische glazen piramide van het Louvre. De spanning stijgt, de verwachtingen strak gespannen als vioolsnaren, een XXL pack kalme berusting onder de arm en mijn ongeduldig brein in de zen modus – wie droomt er nu niet van om oog in oog te staan met de Mona Lisa? Eenmaal binnen krijg ik direct het gevoel in een doolhof van kunst terecht te komen. De zalen zijn eindeloos en in elke hoek ontdek ik iets nieuws: van Egyptische mummies tot Franse schilderijen en adembenemende beelden onder plafonds die soms nog indrukwekkender zijn dan de kunstwerken aan de muur!

Een wandeling door dit immense museum is als ‘een reis rond de wereld in 80 dagen’ door 403 zalen. Dat betekent 5 zalen vol kunstcollecties per dag – lichtjes overweldigend. Van een 9.000 jaar oud beeldje (Ain Ghazal – gevonden in Jordanië) tot zeldzame iconen uit de 20e eeuw, van het grootste schilderij (De Bruiloft te Kana meet 6.77 m op 9,94 m) tot het kleinste juweel (een Byzantijns kettinghangertje van 1.7 cm op 0.82 cm) …

Het Louvre laat de wereld kennis maken met de meest uiteenlopende vormen van schoonheid. Hier vloeien verleden en heden naadloos in elkaar, hier ga je van de ene beschaving naar de andere, van antieke Egyptische hiëroglyfen naar de middeleeuwse scepter van Keizer Karel. Ik voel mij een beetje een ontdekkingsreiziger, verdwaald tussen bekende en onbekende kostbaarheden.

Een plattegrond en een lijstje met wat ik zeker wil zien bij de hand, een security check en nog een security check, een ticketscan, camera en zintuigen op scherp en daar ga ik - samen met een paar duizend anderen – de gangen en zalen in om kunst met een hoofdletter K te ontdekken.  

▶ Het paleis dat een museum werd: de geschiedenis van het Louvre

Er was eens … een Franse koning (Filips II) die in 1190 op kruistocht vertrok naar het Heilige Land en zijn hoofdstad Parijs veilig wou achterlaten, beschermd door een fort met versterkte muren en een uitkijktoren op de binnenplaats. De vesting, op de rechteroever van de Seine, kreeg om een duistere en onverklaarbare reden de naam ‘Louvre’.   

Van een middeleeuwse burcht groeide het Louvre langzaam uit tot een middeleeuws kasteel want elke volgende koning en/of koningin liet een extraatje achter: een torentje, een paar kantelen, extra ramen. In de 14e eeuw, onder Karel V van Frankrijk, werd het Louvre uitgebreid met een bibliotheek, wat zeer vooruitstrevend was! Toch leek het nog totaal niet op het vorstelijk complex dat wij nu kennen. Maar, het was een bescheiden begin en 2 eeuwen later (oh de traagheid der dingen in die vervlogen tijden) werden delen van de oude vesting gesloopt en vervangen door een chique bouwwerk in de toen populaire renaissancestijl.

Van stoer kasteel veranderde het Louvre in een overdadig gedecoreerd koninklijk paleis dat steeds groter en groter werd en er (met dank aan Catharina de’ Medici) een extra paleis met luisterrijke tuinen bijkreeg. Lodewijk XIV deed er nog een schep bovenop met statige zijvleugels rond een grote binnenplaats. Echter, wispelturig als hij was (zowel in de liefde als in het oorlog voeren), verhuisde onze Lodewijk in 1682 op stel en sprong naar zijn paleis in Versailles dat groter en moderner en luxueuzer was dan het paleis in Parijs waar hij een hekel aan had. Het Louvre werd gewoonweg achtergelaten, voor een deel in de bouwsteigers en met zijvleugels zonder dak.

En al hoorde de rol van koninklijke woonplaats vanaf dan tot het verleden, het Louvre beschikte nog wel over een koninklijke kunstcollectie, samengebracht door koningen die kunst verzamelden als hobby. Zo bleef het Louvre stilletjes verder leven als cultureel centrum met af en toe een voorzichtige tentoonstelling.

Het was nochtans wachten tot na de Franse Revolutie op de officiële opening van het Louvre als museum. Die dag, 10 augustus 1793, gingen de deuren open van wat nu het grootste museum ter wereld is. Begonnen met een voorraad van 573 schilderijen, steeg niet alleen de oppervlakte van het Louvre, ook het aantal kunstwerken steeg. Over het Louvre spreekt men nu in duizelingwekkende getallen.

Een laatste aanvulling werd in 1989 geopend voor het publiek: de glazen piramide, ontworpen door de Chinees-Amerikaanse architect Ieoh Ming Pei. De piramide vormt de nieuwe hoofdingang van het Louvre en is door zijn afmetingen behoorlijk spectaculair te noemen: 21 m hoog, 34 m breed, een oppervlakte van 1.000 m² en een metalen structuur met 675 ruitjes en 118 glazen driehoeken … een hit op Instagram en een waardige afsluiter van een lange geschiedenis.

▶Een plattegrond als gids: de weg vinden in het Louvre

Stel je voor: een oppervlakte van 244.000 m² (da’s iets meer dan 35 voetbalvelden) en 72.735 m² tentoonstellingsruimte, 403 zalen en als je de lengte van alle gangen en zalen optelt, kom je aan een wandelafstand van 14,5 km. Dat is het Louvre - groot, groter en groots. En in al die zalen en over al die voetbalvelden lopen jaarlijks miljoenen bezoekers rond (8,7 miljoen in 2024). Die willen allemaal, zonder uitzondering, een foto nemen van de geheimzinnige glimlach van de Mona Liza of van de symboliek van La Liberté guidant le Peuple.

Je weg vinden in dat kunstlabyrint is niet eenvoudig, het maximum uit je bezoek halen is een serieuze klus en de kans dat je alle 403 zalen in 1 dag kan zien is compleet onbestaande. Maar, een voorbereid mens is in het Louvre een gelukkige en een gedreven bezoeker die recht op zijn doel afgaat en ziet wat hij of zij wil zien, zonder sukkelen of verdwalen.

Wat moet je weten en doen voor je in de rij gaat staan aan die fantastische piramide?

* Stel een lijstje samen van wat je wil zien, download de plattegrond van het Louvre, zoek online op waar die schilderijen of beeldhouwwerken zich bevinden in het museum en stippel een wandelroute uit. Makkelijk toch? Je kan thuis al even een snuifje ‘Louvre’ meepikken!

* Omdat het Louvre zo’n gigantisch museum is, zijn er 4 ingangen. Zorg dus dat je aan de juiste staat! De glazen piramide of Le Pyramid is de hoofdingang en dat is uiteraard de drukste waardoor de wachttijd wel eens flink kan oplopen, ook met een tijdslot. Een goeie raad? Ga vroeg ’s morgens, op de middag of ’s avonds.

Voor bezoekers met een ticket en tijdslot (al of niet in groep) en personen met een beperkte mobiliteit is de ingang via Carrousel du Louvre (99, Rue de Rivoli) een handige alternatieve optie die vaak minder druk is. De ingang via Passage de Richelieu (net voor nummer 99 aan diezelfde Rue de Rivoli) is gereserveerd voor groepen en bezoekers in het bezit van een speciale toegangskaart.

Zonder ticket kan je enkel binnen via de ingang Le Pyramid. De ingang via Porte des Lions (Quai François Mitterrand) is wegens werken tijdelijk gesloten.

* Eindelijk sta je dan binnen en merk je dat de kunstcollecties verspreid zijn over 3 vleugels en 5 verdiepingen. Je hebt l’aile Richelieu, de vleugel met minder bekende maar even uitzonderlijke schatten zoals sculpturen, Franse decoratieve kunst en de appartementen van Napoleon III.

L’aile Denon is de drukste en populairste vleugel. Op de 1e verdieping hangt achter beveiligd glas de Mona Lisa van Leonardo Da Vinci. Andere meesterwerken in deze vleugel zijn de Nikè van Samothrake en de Venus van Milo. Verder zijn er nog Italiaanse, Noord-Europese en Franse kunstwerken en schilderijen tentoongesteld naast een afdeling over het antieke Rome.

De kleinste vleugel, l’aile Sully voert je mee naar de Griekse en Egyptische oudheid met sfinxen en mummies en hiërogliefen.

Verzamel zoveel mogelijk info vooraf en ga dan, zonder stress, een paar uur door de wondere wereld van het Louvre slenteren. En vergeet aan de ingang je papieren plattegrond niet, die zijn gratis mee te nemen in 9 talen (slimme noodoplossing in geval je smartphone het begeeft).

▶Van de ene beschaving naar de andere: de kunstcollecties van het Louvre

Wist je dat de totale kunstcollectie van het Louvre bestaat uit ongeveer 500.000 kunstwerken die een tijdsperiode belichten die begint in 7.000 v. Chr. en eindigt in de late 19e eeuw? Als bezoeker kan je ‘slechts’ 35.000 stuks bewonderen. 

Die werden, om het je gemakkelijk te maken, ingedeeld in 8 categorieën:

Egyptische antieke kunst

Antieke kunst uit het Nabije Oosten, Mesopotamië en Iran

Islamitische, Afrikaanse, Aziatische en Amerikaanse kunst en kunst uit Oceanië

Griekse, Etruskische en Romeinse oudheden

Schilderkunst (Europa, Groot-Brittannië, Verenigde Staten van Amerika)

Beeldhouwkunst

Decoratieve kunstvoorwerpen

Grafische kunst

Alle topstukken en wereldberoemde meesterwerken opnoemen en bespreken zou leiden tot een eeuwigdurende blog. Ik trakteer je dus enkel op een lijstje van mijn favorietjes:

Tanis Sfinx (Sully zaal 338) - Pallas Athena (Sully zaal 344) - Venus van Milo (Sully 345) - Slapende Hermaphroditus (Sully zaal 348) - de zaal van de Kariatiden (Denon 403) - De Vrijheid leidt het volk van Eugène Delacroix (Denon zaal 700) - Nikè van Samothrake (Denon 703) - Mona Lisa van Leonardo da Vinci (Denon zaal 711) - de Cour Marly (Richelieu zaal 102) - Lamassu (Richelieu zaal  229)

Het grootste schilderij in het Louvre – De bruiloft te Kana – hangt recht tegenover de Mona Lisa maar gezien de drukte in de zaal geraak ik er met geen mogelijkheid bij. Zaal 711 op verdieping 1 van de Denon vleugel staat stampetjesvol. Zo moeten sardientjes zich in een blikje voelen! Voetje voor voetje, minuut na minuut schuift de massa op tot ik eindelijk, tussen een paar hoofden door, geraakt wordt door die raadselachtige glimlach en die volgende ogen van Mona Lisa. La Gioconda of op z’n Frans La Joconde is heel waarschijnlijk Lisa Gherardini, een Italiaanse schone die gehuwd was met een zijdehandelaar uit Firenze. Ze werd tussen 1503 en 1506 door Leonardo da Vinci geschilderd op een paneel van populierenhout.

Het beroemdste portret ter wereld is klein (slechts 77 cm x 53 cm) en toch groots door de mysterieuze uitstraling. Heel fascinerend hoe die hazelnootbruine ogen je blik vasthouden. Compleet in de ban van dit magische moment word ik opgeschrikt door de stem van de zaalwacht en zijn ‘s'il vous plaît, avancez!’ – er staan nog duizenden wachtenden achter mij!   

Na uren kunst kijken, sta ik terug buiten, in de drukte en het rumoer van een late Parijse namiddag. Met een hoofd vol beelden moet ik even bijkomen van alle indrukken en van alle emoties. Een paar uur rondslenteren in het Louvre is vermoeiender dan de zwaarste workout!

Als ik nu terugdenk aan mijn dag in het Louvre en de Jardin des Tuileries, verschijnt er nog steeds spontaan een glimlach op mijn gezicht. Het contrast tussen de rijke, soms overweldigende kunstcollecties en de ontspannen sfeer in de tuin zorgt voor een unieke Parijse ervaring.

Mijn tip? Trek er gerust een volledige dag voor uit, laat je verrassen door alles wat je tegenkomt en vergeet niet gewoon te genieten.

Dus, mocht je binnenkort naar Parijs gaan: het Louvre en de Jardin des Tuileries wachten op je. En geloof me, je gaat met heel veel mooie herinneringen terug naar huis.

Praktische tips voor je bezoek aan het Louvre

↣ Het museum is gesloten op dinsdag, alle andere dagen open met wisselende openingsuren.

↣ Boek je tickets (met tijdslot) vooraf via de officiële site van het Louvre om te voorkomen dat nepwebsites je valse of gekopieerde tickets aansmeren. Het zorgt er ook voor dat je vlot kan doorlopen en niet staat te stressen in een rij zonder einde. Inkom gratis voor iedereen onder de 18 jaar en voor alle inwoners van de EU onder de 26 jaar.  

↣ Naar het Louvre met het openbaar vervoer: metrolijn 1 (halte Palais Royal – Musée du Louvre) – metrolijn 7 (halte Palais Royal – Musée du Louvre) - metrolijn 14 (halte Pyramides) of je neemt metrolijn 1 en halte Tuileries en wandelt door de Jardin des Tuileries, onder de Arc de Triomphe du Carrousel, naar het Louvre – 3 bezienswaardigheden in 1 klap!  

↣ Alle info vind je op de site van het Louvre https://www.louvre.fr/