Vlkolínec: UNESCO Werelderfgoed, verborgen in de Grote Fatra.

Gepubliceerd op 13 juli 2022 om 13:03

Op de planning, een combinatie van het beste wat Slowakije te bieden heeft: traditie en cultuur in het groene kader van de Vel'ká Fatra of de Grote Fatra. Dat eerste, de traditie en de cultuur, zoeken we in een dorpje uit de 14e eeuw, hoog gelegen op een berghelling boven de Revúca-riviervallei en sinds 1993 opgenomen in de UNESCO Werelderfgoedlijst. Het tweede vinden we in het Nationale Park van de Vel'ká Fatra met zijn uitgestrekte bergweiden en grootse beuken- en sparrenbossen die over de berghellingen omhoog kruipen. Deze niet zo gekende en ongerepte streek biedt heel wat wandelmogelijkheden en deze is onze favoriet: de wandeling van Ružomberok naar Vlkolínec, een heel gevarieerde en ontspannende tocht van 15,5 km met een hoogteverschil van 535 m.

 

Van Ružomberok námestie (494 m) naar Kalvária (610 m)

Jawel, de wandelroute start in dat niet zo gezellige industriestadje Ružomberok. Eenmaal weg van de snelweg ontdekken we echter een ander Ružomberok, waar hoge en brede trappen leiden naar de helder witte Sint-Andreaskerk, waar het stadskantoor en het stadhuis met elkaar wedijveren om de schoonste rozerode gevelkleur, waar een pestzuil met een gouden Mariabeeld aan het begin staat van een 100 jaar oude lindelaan en waar de eerste wegwijzer staat die ons naar het rode wandelpad brengt.

Het wordt klimmen, op een warme asfaltweg, voorbij de stille buitenwijken van de stad, voorbij de 14 kapelletjes van de calvarieberg en het kleine kerkje met de lange naam (de Kerk van de Verheffing van het Heilig Kruis). Vergeet niet achterom te kijken want op deze hoogte heb je een mooi zicht op de stad achter je en de bergen rond je.

Aan Kalvária splitst het wandelpad zich en kan je kiezen, richting het skigebied Malinô Brdo of richting de top van de Sidorovo op 1.099 m.

 

Van Kalvária (610 m) naar Vlkolínske Lúky (815 m)

De top van de Sidorovo en de rode route laten we links liggen en we nemen het rustige bospad in de frisse schaduw van de hoge dennen, een welkome afkoeling. De blauwe pijltjes brengen ons verder en hoger en we komen langs herdershutten en geitenstallen en een gele pijl met de melding “medvedia cesta” of de berenweg. Die beren zijn we (gelukkig) niet tegengekomen maar ze zitten er wel … ergens!

Zomers grasland onder een blauw met witte hemel zegt ons dat we op de weidse hoogvlakte van Vlkolínske Lúky staan.

 

Van Vlkolínske Lúky (815 m) naar Sedlo pod Sidorovom (865 m)

Witte wollige distel en zachtblauwe klokjesbloem volgen ons de laatste heuvel op, naar een perfecte picknickplaats met fantastische vergezichten over de toppen van de Sidorovo en de Borovník. De hele stille stilte en de grassige, kruidige geur om ons heen maken van een simpele boterham een feestelijke belevenis.

Een infobord leert ons dat dit stuk van de route onderdeel is van een leerpad en opgelet, hier zitten giftige slangen!  

 

Van Sedlo pod Sidorovom (865 m) naar Vlkolínec (721 m)

Begeleid door een stralende warme zon, dalen we in één rechte lijn af naar Vlkolínec, langs de gele route en het slecht begaanbare stenen pad. Dat pad gaat langzaam over in een bredere gravelweg en verbazend onverwacht, verstopt achter een bocht, in de schaduw van een grote beukenboom, ligt daar dat kleine UNESCO dorpje, als een 2 eeuwen oude postkaart.

Een verweerd infobord, een oud/nieuw waterrad in een kleine beek en een vrolijk geel met rood geschilderd huisje … een stap terug naar de tijd van toen.

Wat maakt dit geïsoleerde bergdorpje nu zo de moeite dat het én een werelderfgoed én een geklasseerd monument is? De schilderachtige ligging misschien, omringd door de bergen van de Grote Fatra en beschermd door de top van de Sidorovo die overal in het dorp boven de daken komt kijken? Of toch het geheel van traditionele en origineel bewaarde simpele volkshuisjes, niet meer dan een stenen sokkel, houten muren met een kleipleisterlaag, een dak zorgvuldig belegd met houten dakleien en binnenin een kleine gang, een slaapkamer en een woonkamer, zonder enige vorm van modern comfort als in stromend water en elektriciteit. Wat zeker zo opmerkelijk is: nergens staat een hedendaags gebouw, alles wat je ziet is minstens 200 jaar oud. En wat helemaal bijzonder is: Vlkolínec is geen openluchtmuseum.

Er wordt geleefd en gewerkt in de gele, witte en blauw geschilderde huisjes en inderdaad, al eeuwen dezelfde kleuren waar niet van afgeweken wordt.

Wat oorspronkelijk (eind 14e eeuw) niet meer was dan een straat van de stad Ružomberok, groeide uit tot een kleine nederzetting van 5 boerenfamilies, arme lijfeigenen met een klein houten huis en een al even klein lapje grond met wat fruitbomen, een paar stalletjes en een schuur. Schaapherder, houtbewerker en bijenteelt, meer viel er niet te doen in het afgelegen dorp dat enkel langs een smal pad te bereiken was. 

De armoede en de ontoegankelijke ligging hebben er alleszins voor gezorgd dat Vlkolínec al die tijd verrassend authentiek is gebleven.

 

Elke hoek, elke gevel, elk uitzicht is een feest voor het oog en voor de camera. Zelden zoveel pareltjes bij elkaar gezien! De term couleur locale is hier 100 % van toepassing.

 

De wandeling door één van de twee straten is echt puur genieten. Je leest het goed, er zijn maar 2 straten in dit wolvendorpje (de naam Vlkolínec is afgeleid van vlk wat wolf betekent). Al is straat een groot woord voor het ene pad dat steil omhoog loopt naar de voet van de Sidorovo en verder door het bos naar de buitenwijken van Ružomberok leidt. Het andere pad gaat langs de Kerk van de Visitatie van de Maagd Maria terug naar de stad.  

Asfaltwegen zijn er niet, in de winter kan je maar beter zorgen voor een 4 x 4 of goeie sneeuwkettingen!

Langs de hoofdgravelweg, met in het midden een beekje, staan 43 monumentjes van huizen, sommige ervan nog dagdagelijks bewoond, andere in gebruik als vakantiehuisje. Je kan dus niet zo maar links en rechts gaan binnenkijken. Er is een klein eethuisje, een museum (het Liptov Museum) met streekvoorwerpen en een UNESCO infocenter in het vroegere schoolgebouw waar je o.a. souvenirs kan kopen (een bron van inkomsten voor de 19 inwoners). Een echte bezienswaardigheid is de houten klokkentoren, gebouwd in 1770 en 2 verdiepingen hoog.  De houten waterput uit de 19e eeuw was vroeger de enige bron van drinkwater in het dorp. Een van de weinige stenen gebouwen is de katholieke Kerk van de Visitatie van de Maagd Maria uit de 19e eeuw. Het zachtgele kerkje staat wat verloren in de schaduw van het kerkhof met zijn aparte kruisen en beelden.

 

Wat een bezoek aan Vlkolínec extra leuk maakt, zijn toch ook de kleine dingen: een tak groene appeltjes over een verweerde schutting, een stokoud vrachtwagentje onder een krakkemikkig afdakje, geraniums in de vensterbank, oranje zomerbloeiers in zwarte kookpotten, 2 oude dametjes met hun breiwerkje op een bankje voor hun fotogeniek huisje, doorkijkjes naar de beboste bergwanden …

 

Van Vlkolínec (721 m) naar Ružomberok námestie (494 m)

De omgeving van Vlkolínec (natuur en landschap) is eveneens beschermd en wordt gekenmerkt door glooiende weiden vol wilde bloemen en ijverige kleine vlinders. Een verlaten hooischuur en een bouwvallige stal zijn verre herinneringen aan een vervlogen tijd.

Nog een laatste foto, nog een laatste blik en dan terug naar de 21e eeuw, via het geel gemarkeerde weggetje naast de kerk. Verderop is het niet duidelijk welke streepjeskleur we nu moeten volgen. Gewoon rechtdoor lijkt het meest logische, de heuvel af, voorbij de volkstuintjes, de steengroeven, de industrie en de buitenwijken van Ružomberok tot aan de parking en de auto.

 

Vlkolínec, de ideale bestemming voor een dagje weg en zeer de moeite waard als je niet kan kiezen tussen natuur en cultuur, al moet je er een stevige klim voor over hebben.

 


Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.