Eén van de meest unieke en schilderachtige routes in Nieuw-Zeeland is de Forgotten World Highway of met de officiële naam State Highway 43 (SH 43). Deze 155 km lange weg slingert zich door een afgelegen en nagenoeg onbekende streek en serveert een boeiende autorit vol historie, ongerepte natuur en charme. Een glimp opvangen van Nieuw-Zeelands erfgoed daterend van de late 19e eeuw? Een reis terug in de tijd maken langs verlaten dorpjes, weelderige bossen en indrukwekkende bergpassen? Het klinkt verleidelijk en roept luid om ontdekt te worden. Vul dus snel je frigobox, tank je auto vol, zet je Spotify roadtrip playlist op en maak je klaar voor een koffer vol onvergetelijke herinneringen!

Het is dat woord ‘Forgotten’ dat het ‘m doet, als in ‘iets van lang geleden dat verloren is gegaan’, als in ‘een historie met een vleugje mystiek’, als in ‘een geheim, slechts bekend bij een handjevol oude knarren’. Het verhaal van deze vergeten wereld is er inderdaad een van oude ezelspaden en Maori tracks, van kolonisten die kleine nederzettingen opzetten en spookdorpjes achterlieten, van een spoorlijn (de Stratford-Okahukura lijn) met 91 bruggen en 24 tunnels die sinds 2007 niet meer gebruikt wordt en een autoweg waarvan de bouw startte in 1895 en die pas na 50 jaar, in 1945, voltooid was.

De laatste 12 km van de SH 43 werden eindelijk dit jaar in februari geasfalteerd en daarmee verloor de Forgotten World Highway een stukje van zijn avontuurlijk karakter. Toch is het upsy downsy traject van Stratford in de regio Taranaki naar Taumarunui in de regio Manawatu-Wanganui nog uitdagend genoeg en staat ze genoteerd in de lijst van 10 slechtste wegen in Nieuw-Zeeland. Niet voor angsthazen deze SH 43!

Eenmaal onderweg is het onmogelijk om te verdwalen. Er zijn vrijwel geen andere banen die de Forgotten World Highway kruisen en al is de geringe afstand van 155 km theoretisch in 3 uur te overbruggen, vergeet deze gouden tip niet:  ga traag en ervaar elke centimeter van die bijzondere route!

▶Beginpunt: Stratford

Het is een zonnige dinsdagochtend als we uit Stratford vertrekken voor onze eigen forgotten roadtrip Geïnspireerd op de geboorteplaats Stratford-on-Avon en de werken van William Shakespeare is dit rustige stadje bekend om zijn klokkentoren met beiaard (enig in Nieuw-Zeeland) die 4 keer per dag de balkonscène van Romeo en Julia laat herleven.

Omringd door 2 nationale parken (Egmont National Park en Whanganui National Park), gelegen aan de voet van Mount Taranaki en een handige basis vóór de eenzame SH 43 je opslokt, dit alles maakt van Stratford vooral een praktische plek voor stappers, fietsers, bergbeklimmers en iedereen die met veel plezier in de auto stapt en de uitdaging van de Forgotten World Highway met 2 handjes vastpakt.  

De eerste kilometers het centrum van Stratford uit zijn oersaai en dat mooie zicht op Mount Taranaki is, met dank aan de ochtendmist, niet te spotten. Geen bocht, geen heuvel, enkel een lange rechte asfaltbaan. Wat een teleurstelling! Dit is immers niet wat we verwachten van de legendarische Forgotten World Highway. Zegt het spreekwoord niet: de geduldige reiziger wordt beloond??

In de buurt van Toko kruist de SH 43 een oude spoorlijn. Maak kennis met de historische lijn Stratford-Okahukura waar nu, op de oude rails, de golfkarretjes van de Forgotten World Adventures door het platteland glijden en dit van begin oktober tot eind april. Het dorpje zelf stelt niet veel voor behalve dat je er de laatste benzinepomp vindt voor je Whangamomona bereikt, 65 km verderop.

Volgen wij de spoorlijn of volgt de spoorlijn ons? Het gele bordje met het zwarte puffende locomotiefje zullen we alleszins nog vaak zien. De eerste cirkelvormige bocht die om een schapenweide draait, is een voorproefje van wat ons nog te wachten staat. Eindelijk wordt het spannend!

afbeeldingen via www.taranaki.co.nz

▶Stop 1: Strathmore Saddle

Een zeldzame boerderij in een landschap met heuvels als molshopen, trapvormig uitgesleten als piramiden door de vele schapenpootjes. Uitgestrekte weiden doorsneden met bolronde kamelenbulten, bekroond met sprietige boompjes. Het groene bordje ‘Strathmore Saddle’ klinkt als een belofte. De weg wikkelt zich als een slang rond de heuvelflank en onverwachts is daar de top, echter zonder de verwachte uitzichten. Die liggen, je gelooft het niet, heimelijk verstopt onder uitwaaierende nevelslierten als een vage bruidssluier.

Amper zichtbaar: de minischaapjes in de diepte tegen een groene achtergrond die miljoenen jaren geleden gevormd werd door aardbevingen en vulkaanuitbarstingen. Het vredig geheel voor ons is zijn heftig ontstaan uiteraard allang vergeten en leeft verder als brave landbouwgrond.   

Een oude betonnen brug over een magere stroom en groepjes dennenbomen die kleine bosjes vormen … aan het bochtenwerk komt voorlopig geen einde met links en rechts gerimpelde bergen en diepe dalen.

Bordjes met plaatsnamen als Huiakama en Te Wera zijn het enige bewijs dat die onzichtbare dorpjes echt bestaan.

Leuk detail: zowat elke stop langs de SH 43 is voorzien van een ‘heritage trails’-paneel met info.

▶Stop 2: Pohukura Saddle

In eindeloze krullen, als een natuurlijke achtbaan op en neer, rijden we richting het volgende hoogtepunt: Pohukura Saddle. En wat gebeurt er als je die bochten niet kalmpjes neemt? Juist ja, dan eindig je als dat blauwe autootje, tussen het struikgewas op de bodem van het ravijn! Nochtans staat er een rode verkeerskegel … in de top van een verre boom.

Een gravelweg naar nergens met een stopbordje voor de schoolbus, aan het einde van de bewoonde wereld en te midden van de natuur staat er ergens een schooltje en leren kindertjes lezen en schrijven.

Pohokura Saddle, 270 m hoog en genoemd naar een belangrijke Maori leider, verrast met een fantastische vergezicht over de vallei die ooit werd gebruikt als werkkamp voor arbeiders en hun gezinnen tijdens de aanleg van de spoorlijn Stratford-Okahukura. Waar nu de natuur zijn uitbundige gang gaat, werd 125 jaar geleden gewerkt en geleefd in tenten en barakken zonder enige vorm van comfort. Je kan het gezwoegd en gezweet bijna voelen in de helblauwe zomerlucht.    

▶Stop 3: Whangamomona Saddle

Op de grens tussen de Taranaki regio en de Manawatu-Wanganui regio wordt de omgeving ruwer, de route pittig en kruidig als een jalapeñopeper en de tropische begroeiing dicht en donker. Verkeer is er nauwelijks en het aantal auto’s is op 1 handje te tellen. We komen langs uitgestrekte weiden met bruine koeien, langs schapen als wollebolletjes in het groene grasland en langs kale heuvels met sporen van bosexploitatie en houtkap.

Een lange en moeilijke klim, haarspeldbocht na haarspeldbocht en de chauffeur van dienst waant zich een rallyrijder eersteklas. Op 400 m hoogte, omringd door het Taranaki Forest, is de stilte en de rust van Whangamomona Saddle overweldigend.

Het schitterende panorama vat Nieuw-Zeelands schoonheid perfect samen in 1 kleurrijk schilderij: alle tinten groen en alle tinten blauw van aan ons voeten tot boven ons hoofd.

▶Stop 4: Republiek Whangamomona                                     

Zigzaggend langs steile bergwanden en duizelingwekkende afgronden vervolgen we ons avontuur over een autoweg die alsmaar smaller wordt. Een verlaten huisje, een verlaten boerderij en toch woont er iemand want Poes zit voor de deur op de uitkijk of wacht hij/zij op een kommetje melk en lekkere brokjes?

Het rood/witte bord ‘Welcome to the Republic of Whangamomona’ kondigt het hoogtepunt van de dag aan: het dorp Whangamomona, propvol karakter en net zo authentiek als de roestige trekker, een museumstuk naast de keurige openbare toiletten. Met een geschiedenis die teruggaat tot 1895, heeft Whangamomona zowat alles overwonnen: een ongewoon ruig landschap met sporadisch een karrespoor waardoor het dorp in de winter nauwelijks bereikbaar was, de vreselijke gevolgen van WO I waarbij een groot deel van de bewoners sneuvelde tijdens veldslagen aan de andere kant van de wereld en extreme weersomstandigheden die een deel van de nieuwe spoorweg Stratford-Okahukura vernielden.

Toch was het in 1933 diezelfde spoorlijn die een beetje welvaart bracht met treinpersoneel, seizoenswerkers, veehouders en schaapherders die eten en een slaapplaats nodig hadden. Van kleine achterlandnederzetting groeide Whangamomona uit tot een heus stadje met een ‘community hall’ en een hotel, een postkantoor, een rooms-katholiek (The Sacred Heart) en een anglicaans kerkje (St. John’s), een dorpswinkel (McCluggage’s Store) en een garage.

De laatste passagierstrein naar Stratford in 1983 was opnieuw een ferme economische tegenvaller. Met een spoorlijn die enkel nog bij feestelijke gelegenheden werd gebruikt en een niet-geasfalteerde bochtige State Highway was Whangamomona terug bij af … een vergeten gat in een onherbergzame streek.

Tot in 1989 toen de 140 inwoners, gefrustreerd door de lokale politiek, zichzelf onafhankelijk verklaarden en een republiek ‘met een knipoog’ stichtten, wel compleet mét vlag en paspoort, duidelijke landsgrenzen en een democratisch verkozen president (en dat was al eens een geit, een poedel en een schildpad). Het slaperige stoffige stadje was in 1 klap wereldnieuws en de toeristische sector, die de SH 43 herdoopte tot ‘Forgotten World Highway’, deed de rest.

Ondanks het groeiend aantal bezoekers, blijft Whangamomona zijn excentrieke zelf, een mengelmoes van avonturiers, constructiewerkers, veeboeren van de 4e en 5e generatie en romantische zielen op zoek naar een ‘back-to-basic’ leven. Vergeet een deftige internetverbinding, een lekkere tearoom, een goed restaurant of een simpel café. Whangamomona heeft enkel zijn hotel waar je kan eten en slapen en je vergapen aan een interieur met meubels en foto’s en krantenartikels uit lang vervlogen tijden.

Stap door de dubbele rode klapdeur en het verleden omarmt je als een warm dekentje. Voor sfeer en gezelligheid: een dikke 10!

Leuke weetjes:

* Een paspoort van ‘The Republic of Whangamomona’ kan je kopen of je kan je eigen paspoort laten afstempelen in het Whangamomona Hotel.

* Tweejaarlijks in januari viert Whangamomona zijn ‘Republic Day’.

▶Stop 5: Tahore Saddle

De nostalgie van Whangamomona laten we achter ons, de spoorlijn over, de rivier over, door een ongetemde, wilde maar prachtige natuur. Dit is veruit het meest onvergetelijke maar ook het meest zotte deel van de route, een feest voor het oog maar wel een ‘high motorcycle crash zone’. We zijn gewaarschuwd!  

Oude bruggetjes, vervallen boerenhuisjes aan de kant van de weg, bijenkasten in het gras, magnifieke vergezichten en altijd weer de spoorlijn … we kruipen de hoogte in naar de laatste heuvelrug op de SH 43 en worden getrakteerd op ongezien natuurtaferelen en dankzij flink inzoomen, komt zelfs Mount Ruapehu in beeld, die met zijn hoofd vol sneeuw fier boven de wolken uitsteekt.

▶Stop 6: Moki Tunnel

Zin om door een tunnel te rijden die niet zou misstaan in Hobbiton? Dat kan in deze Forgotten World. De Moki Tunnel, onofficieel ‘Hobbit’s Hole’ gedoopt, is een 180 m lange tunnel die dwars door de rotsige Moki heuvelrug gaat. Donker, vochtig, mossig en slechts één rijbaan breed met niet genoeg plaats voor een tegenligger, dit is gegarandeerd een griezelige maar spannende ervaring!

We schrijven 1935 en de weg over de 360 m hoge Moki Saddle was in de winter niet toegankelijk voor mens, dier of rijtuig. Dan maar door de rotsige heuvelrug, dacht men. Gewapend met pikhouwel en schop en geholpen door een koppel drilboren en een stoomcompressor op kolen kwam de Moki tunnel tot stand. Oorspronkelijk slechts 5 m hoog werd de tunnelbodem in 1989 met 2 meter verlaagd zodat ook hogere vee- en houttransporten erdoor kunnen.

Een fotostop is verplicht bij deze brok historiek met zijn massief houten zadeldak en de sporen van hamers en houwelen nog steeds te zien in de zijmuren. Niet te missen: de overvloedige plantengroei rond de tunnel met struiken en varens in een variatie van licht- naar donkergroen!

Info: net voor de tunnel is een mini-parkeerplaats en een wandelpad dat naar de bovenkant van de tunnel leidt.

▶Stop 7:  Tangarakau Gorge

Al snel verschijnt het Tangarakau Scenic Reserve, een lange streep dicht regenwoud aan het begin van de gelijknamige kloof met, onzichtbaar in de diepte, de Tangarakau rivier die als een braaf vriendje evenwijdig aan de baan meeloopt.

In de goeie oude tijd van de spoorlijnwerkers was Tangarakau de 2e grootste nederzetting in de regio met 1.200 inwoners, elektriciteit en straatverlichting, een sportveld en zelfs een vrouwelijke hockeyploeg. Die drukke wereld van de jaren 1920 en 1930 is langzaam veranderd in een spookstadje, opgeslokt door de bush waar enkel de vogels en de bomen nog enig geluid maken.

Vlak voor de Tangarakau Bridge over de rivier in de kloof is een kleine parking met een grappig geschilderd toilet en een picknickbank. Hier begint de enige toegangsweg naar het graf van Joshua Morgan, een ware held die in 1893 zijn leven gaf voor de aanleg van een weg tussen Stratford en Taumaranui in een ruig en onherbergzaam gebied met eindeloze heuvels en dichte eeuwenoude wildernis.

Zieke Morgan, aan het werk als landmeter in de Tangarakau kloof, stuurde 2 van zijn werkers naar de dichtstbijzijnde dokterspost, een tocht te voet van 50 km langs de oevers van de rivier. Maar medisch hulp kwam te laat en er rest enkel nog zijn eenvoudig graf, een vredig punt voor alle reizigers op ontdekkingstocht langs een baan die er kwam dankzij het voorbereidende pionierswerk van Joshua Morgan.  

Aan de overkant van de brug zien we een heleboel rode waarschuwingsborden en staan we zomaar ineens in een ‘file’ van 4 auto’s: de laatste 12 kilometers gravel van de SH 43 worden geasfalteerd en nemen gelijk een deel van het ‘off the beaten track’-gevoel weg. Het betekent wel een wachttijd in de warme zon van minstens 3 kwartier volgens het ‘stop & go’ dametje. Niet getreurd, we kiezen voor een retourtje en een lunchpauze op de parking aan de brug met een historisch uitstapje naar Joshua Morgans graf. Ons idee krijgt navolging en algauw staat de parking vol met een groepje vrolijke vissers en een campertoerist die onze spontane uitleg over file en wegenwerken argwanend aanhoort en toch doorrijdt … we hebben hem niet meer gezien.   

▶Stop 9: Otunui Stream

Omhoog, omlaag, rond de heuvels, door de dalen, we doorkruisen een landschap met achter elke bocht een nieuw verhaal. Eén van die verhalen ligt verscholen tussen de heuvels, de Otunui Stream die kabbelend haar weg zoekt tussen de Tangarakau Gorge en Taumarunui. Niet de bekendste naam op de route, wel een plek met een rijke geschiedenis. 

De naam Otunui betekent ‘grote stroom’ in het Maori en hoewel het vandaag een onopvallend beekje is, speelde de stroom eind de 19e eeuw een belangrijke rol in het leven van de kolonisten. Op zoek naar vruchtbare grond en nieuwe kansen bouwde men een nederzetting rond de Otunui Stream. De geïsoleerde ligging en het gebrek aan wegen waren echter een aanslag op de vastberadenheid en het doorzettingsvermogen van de bewoners.

Tot de aanleg van de spoorlijn moest alle transport per boot over de Otunui Stream of over de vlakbij gelegen Whanganui rivier. Een vaste en regelmatige rivierboot met stopplaats aan de stroom was een hele verbetering maar ook die service verwaterde en werd stopgezet na de komst van de autoweg.

Net als Tangarakau verdween het oh zo moeizaam opgebouwde Otunui om verder te leven als een vage herinnering en als een symbool voor de pioniersgeest, kenmerkend voor het ongetemde binnenland van Nieuw-Zeeland.

Omgeven door bos en heuvels, versierd met witte houten bruggetjes, zorgt Otunui simpelweg voor een fotogeniek stukje eenvoud.

▶Stop 10: Lauren’s Lavender Farm

In een bijna rechte lijn tussen uitgestrekte weilanden, bevolkt door zwarte koeien, arriveren we op onze laatste stopplaats, een paarse oase die de lucht vult met een zoete geur: Lauren’s Lavender Farm.    

Vanaf de eerste aanblik worden we betoverd door rijen en rijen lavendelstruikjes - er staan er ongeveer 8.000. Uitkijkend over de paarse bloemenzee en de geel verkleurde zomerse heuvels, met het zachte gezoem van bijen op de achtergrond, lijkt de tijd voor even stil te staan.

Drukte en stress zijn hier niet te vinden, wel passie en liefde en dromen.

Voor wie graag een souvenir meeneemt naar huis is er een winkeltje vol lavendelproducten: van etherische oliën tot zeep, van jam en honing tot geurzakjes. Alles is afkomstig uit de eigen boerderij, gemaakt op een duurzame manier en even charmant als deze speciale plek.

Lauren’s Lavender Farm is niet alleen een feest voor ogen en neuzen, het is een welgekomen pauzemoment in een reis vol kronkels, bochten en onverwachte verhalen. Efkes op adem komen, efkes het stof van de SH 43 wegspoelen met een heerlijke cappuccino, efkes genieten voordat de laatste etappe naar Taumarunui begint.

▶Eindpunt: Taumarunui

De laatste kilometers op de SH 43, langs de oevers van de Whanganui rivier brengen weinig verrassingen. Meer bebouwing, meer zijwegen, een landschap dat vriendelijker wordt en zijn ruige kantjes achterlaat, een laatste bocht, een eerste blik op Taumarunui in de vallei en een bord ‘Forgotten world Highway ends’ … het einde van een onvergetelijke autoweg, gemarkeerd door de eerste McDonald's na 155 km!

De Forgotten World Highway, dat is:

↣ een tocht dwars door een verlaten en mysterieus landschap met wild bergland, een diepe rivierkloof, tropisch regenwoud, donkere bossen, glooiende heuvels en stille dorpjes die ooit bruisende nederzettingen waren in een tijd van pioniers en spoorwegen.

↣ rijden door historische tunnels, langs verlaten stations en over oude bruggen.

↣ een aaneenschakeling van vergezichten en uitkijkpunten waar een mens blij van wordt .

↣ het Nieuw-Zeeland van weleer ontdekken - onaangetast, ruig en vol verborgen verhalen.

↣ waar de geschiedenis en de natuur samensmelten en je wordt uitgenodigd om even stil te staan, te luisteren en het eenvoudige geluk van het moment te ervaren.

↣ geen forgotten autoweg maar eentje die voor altijd in onze herinneringen zal blijven plakken!

Praktische Tips

• In principe kan de SH 43 ook in omgekeerde richting, vanuit Taumarunui, gereden worden.
• Beste reistijd: van oktober tot maart. De lente en de zomer bieden het beste weer en de meest levendige landschappen.
• Overnachten, ontbijten, lunchen en avondeten kan enkel in het Whangamomona Hotel (check vooraf of het open is!).
• Neem snacks en water mee: winkels of supermarkten langs de weg zijn er niet, dus zorg dat je goed voorbereid bent.
• Tank op tijd: na Stratford is er enkel nog een benzinestation in Toko (op voorwaarde dat het niet gesloten is!).
• Wees voorzichtig: de Forgotten World Highway heeft ontelbare bochten en staat geklasseerd als één van de 10 gevaarlijkste wegen in Nieuw-Zeeland! Ondanks de geringe lengte van 155 km is dit geen afstand om in een haastje af te leggen.
• Vergeet je smartphone, er is weinig of geen mobielnetwerkbereik.
• Geen zin in een dolle en intensieve autorit? Je kan een deel van de Forgotten World ontdekken via de spoorwegwagentjes van Forgotten World Adventures, te boeken via https://forgottenworldadventures.co.nz/.
• Ook aan de fanatieke fietsers is gedacht met een 87 km lange fietsroute van Taumarunui naar Whangamomona. Check https://www.nzcycletrail.com/find-your-ride/heartland-rides/forgotten-world-highway/.
• Overnachting in Stratford: Stratford – Motor and Holiday Park (adres: 10 Page Street, 4332 Stratford)
• Koffiestop met dadelscone: Whangamomona Hotel (adres: 6018 Ohura Road)