Benieuwd welke verrassingen er op dag 3 van ons Eastlandavontuur uit de schatkist van de Pacific Coast Highway komen? Wordt het opnieuw een dag vol adembenemende uitzichten, stranden zonder einde en verstilde dorpjes? Fout gedacht want de 226 km van de route tussen Waihau Bay en Gisborne voert ons mee langs onverwachte stops: van eeuwenoude kerken en historische monumenten tot de eerste zonnestralen van de wereld. Niet getreuzeld, spullen gepakt en op pad voor #eastlanddeel2!
Geen fotogenieke zonsopkomst deze ochtend maar een grijze bewolkte hemel boven een woelige oceaan. Met een vrolijk muziekje en een zonnebril lokken we die blauwe luchten gegarandeerd onze kant op.
Starten doen we in Waihau Bay met een laatste foto van de onvergetelijke baai en de opmerking: waarom zijn we hier vroeger nooit geweest? Deze regio heeft het immers allemaal en tot de eerste tussenstop passeren we het ene verlaten strand na de andere, omgeven door beboste heuvels. Langs een moerasmeertje en vakantiehuisjes met zeezicht, voorbij de kunstige Whangaparaoa marae, over de ‘one lane bridge’ en de breed uitwaaierende Whangaparaoa River om dan linksaf te gaan, Ngarue Road in, op zoek naar de kaap die ging lopen.
1. CAPE RUNAWAY
Het begint als een asfaltbaantje tussen velden en boerderijen, het wordt na een kwartier een gravelweggetje en het eindigt in een modderig en hobbelig karrenspoor dat op privaat land ligt. En daar mag je, zonder toestemming van de lokale Maori stam, niet zomaar overrijden. Een beetje Google-hulp en we zijn weer een weetje wijzer: de Cape zelf ligt een fikse wandeling verder, zo’n ‘tricky one’ van ‘category fit’ en dat betekent in ’t Vlaams: niet geschikt voor deze 70-plus dame!
Het zegt wel iets over de afgelegen ligging van Cape Runaway en het feit dat je er nauwelijks campers of tourbussen tegenkomt.
De kaap, die in Maori taal Whangaparaoa wordt genoemd, speelde een klein figurantenrolletje in de geschiedenis van Nieuw-Zeeland. Volgens een traditionele Maori vertelling is Whangaparaoa Bay de plaats waar de voorouderkano’s uit Polynesië landden rond 1350. Heel wat afstammelingen zijn blijven hangen in dit oostelijke puntje van de Bay of Plenty.
Meer dan 85 % van alle 1.440 inwoners van de 7 dorpen in het Cape Runaway-gebied is Maori en bijna de helft spreekt nog de Maori taal.
Hoe komt Whangaparaoa dan aan die Engelse naam? Ah, dat was een ironisch ideetje van James Cook die op zijn eerste Nieuw-Zeelandreis in 1769 een kanonschot afvuurde richting een paar vijandig gezinde Maori die daarna gingen lopen – met de woorden van James Cook ‘they run away’.
Wie niet meteen van plan is om ervandoor te gaan, is het verdwaalde schaapje dat, lichtjes verloren, in ‘t midden van de baan staat om uiteindelijk dan toch de graskant en de veilige weide te kiezen.
foto 'bayofplentyhelicopters'
2. HICKS BAY
Verder naar het oosten brengt de Pacific Coast Highway ons van de zee naar de donkergroene bossen van het binnenland. Geen andere weg dan de snelweg, geen dorpen, geen supermarkten, geen tankstations, geen huizen, een sporadische schuur en heuvels op de achtergrond … in die eindeloze verlatenheid bereiken we ongemerkt de grens tussen de Bay of Plenty Region en het Gisborne District. Het landschap trekt zich echter niks aan van grenzen en doet eigenzinnig zijn ding.
De simpele schoonheid van inheemse bomen en struiken wordt hier geschilderd in onnoemelijke groentinten, van warm en koel tot helder en fel.
In de buurt van Potaka (een vergeten gehucht met een school en een marae en onzichtbare inwoners) worden we tegengehouden door de Oweka Stream die ons dwingt zijn belachelijke bochten te volgen. We kruisen een smalle ‘one lane bridge’ en aan de overkant van de met keien gevulde rivierbedding duiken we terug de ongerepte natuur in die al kilometerslang ons reisgenootje is.
Bos maakt ongemerkt plaats voor weiland, roerloze stilte voor menselijke aanwezigheid en net voor de volgende haarspeldbocht worden we verwelkomd door het bordje ‘Hicks Bay’.
Genoeg binnenland gezien, we hebben weer goesting in zee en zand!
Aan de naam ‘Hicks Bay’ hangt een leuk verhaal dat (hoe kan het ook anders) te maken heeft met onze allerbeste Kapitein James Cook. Toen zijn schip de 'Endeavour' eind oktober 1769 rond de East Cape zeilde, was het Luitenant Zachary Hickes die de Wharekahika Bay ontdekte. Die baai werd later door Cook omgedoopt tot Hicks Bay, ter eer en glorie van zijn ontdekker.
De kleine nederzetting, die ooit in de baai ontstond, kreeg oorspronkelijk dezelfde naam als de rivier Te Wharekahika en heeft een rijk Maori verleden. Nu telt Hicks Bay ongeveer 190 inwoners en die vormen een hechte gemeenschap met voornamelijk Maori roots.
Aan 1 hand heb je genoeg om op te noemen wat er te zien is in het dorpje: een ‘general store’ voor de simpel dagelijkse boodschappen, een goed verstopte marae, een gebouwtje met de stoere naam ‘brandweerkazerne’, keurige openbare toiletten en een kleurrijk speelpleintje met picknickbanken. De zee vlakbij met aan de rand van het brede strand een verzameling typische vakantiehuisjes of baches. Een prima plek voor een koffiepauze!
Die fantastische foto van Hicks Bay laat nog even op zich wachten. De Nieuw-Zeelandse tegenhanger van onze speelpleinwerking verovert met een busje lokale jeugd het mooiste strookje van de baai. Tijd om door te rijden naar stoppunt nummer 3.
3. HAUPARA POINT
Zo’n 4 km na Hicks Bay heb je bovenop een heuveltje een ‘scenic lookout’ aan Haupara Point en daar is ons fotomomentje van de baai in al zijn glorie … een pastelschilderij onder dreigende regenwolken. Uitstappen, kijken en genieten!
4. EAST CAPE MANUKA FACTORY
Tussen Hicks Bay en Te Araroa pakken we nog een interessant zij-uitstapje mee. Waar de heuvels overgaan in een uitgestrekte vlakte met grasland en boerenschuren, ligt pal aan de Pacific Coast Highway de East Cape Manuka Factory.
Zegt het woord ‘manuka’ je weinig of niets, in het bezoekerscentrum leer je alles over deze kleine struik. De delicate witte en lichtroze bloemetjes zijn een paradijs voor bijen, de minuscule blaadjes een bron van etherische oliën. Boordevol sterke antibacteriële eigenschappen, goed voor 101 kwaaltjes en een boost voor je immuniteit, je huidverzorging en je spijsvertering … met de wonderbaarlijke (en dure) manukahoning, de verbluffend efficiënte olie, de zachte zalf en de naar dennennaalden smakende manukathee haal je een portie pure natuur in huis.
En laat nu net de manukastruik die op de East Cape groeit een bijzonder exemplaar zijn met het hoogste gehalte aan werkzame stoffen.
Bij de East Cape Manuka Factory wordt duurzaam in het wild geoogst door de lokale bevolking, mogen struiken op natuurlijke wijze groeien, wordt er geen gebruik gemaakt van chemische insecticiden of meststoffen en is genetische manipulatie uitgesloten.
Bezoekers kunnen een rondleiding boeken, er is een klein café met gezellige tuin voor de dorstige toerist en een winkeltje waar je al die superproducten kan kopen.
Sceptisch over een struik met zoveel positieve eigenschappen? Dat mag maar de honing houdt al vele winters de verkoudheid en de keelpijn op een afstandje en pas nog bevestigd gezien: de zalf is het beste middeltje tegen insectenbeten en kleine wondjes!
5. TE ARAROA
Na de honing en de olie en de zalf en de thee is de volgende halte Te Araroa, een zakdoek groot maar wel in het trotse bezit van de oudste pohutukawaboom van Nieuw-Zeeland. De nobele Maori naam voor dit 600 jaar oude exemplaar is ‘Te Waha o Rerekohu’ of ‘de mond van Rerekohu’. Deze meneer Rerekohu was een belangrijk en gerespecteerd iemand binnen de plaatselijke Maori stam. Die toonden hun achting door voedsel, geschenken en de eerste gevangen vis van het jaar bij de pohutukawaboom neer te leggen. Niks te vinden onder de boom vandaag. Dat gebruik hield men 20 jaar geleden voor bekeken.
Jammer dat zo’n lokale traditie enkel nog in verhalen voortleeft.
Gelegen tussen een enorme klif en de zee is de majestueuze boom met zijn omtrek van meer dan 37 m een cultureel symbool van kracht. Klim er niet in, breek geen tak af want deze pohutukawaboom is ‘tapu’ of heilig voor de Maori!
Adres: 10 Moana Parade, Te Araroa (naast de schoolpoort)
6. EAST CAPE LIGHTHOUSE
Rij je op Moana Parade rechtdoor, dan kom je vanzelf op de 20 km lange onverharde East Cape Road die naar het échte meest oostelijke punt van Nieuw-Zeeland gaat, nl. de East Cape Lighthouse, op een deftige hoogte van 154 m of 760 trappen hoog boven zeeniveau. Dikke pech voor ons want zowel aan de East Cape Road als aan de trappen naar de vuurtoren wordt gewerkt. Wegverzakkingen zijn immers een veelvoorkomend probleem in het land van de ‘Ring of Fire’.
Wie vanaf de East Cape Lighthouse de eerste zonnestralen van de wereld wil zien, is er aan voor de moeite. Het wordt terugkomen of wachten tot de weg en de trappen er opnieuw netjes bijliggen.
foto 'Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand'
7. TIKITIKI
We laten de zee achter ons en slingeren met vermoeiend bochtenwerk het binnenland in. Het is af en toe opletten voor kiekendieven die ongestoord een hapje lekkere possum oppeuzelen. De snelweg neemt ons mee langs kleine nederzettingen met heel schone marae – wit en rode kunstwerken in een zo goed als leeg landschap van heuvels en valleien en traag stromende ondiepe rivieren.
Bloeiende brem giet een currygele saus over de afwisselende groene uitzichten.
Tikitiki mogen we gewoon niet voorbijrijden. Hier staat de prachtige St. Mary’s Church, op zijn eigen bloemrijke heuvel in een scherpe bocht van de weg, uitkijkend over de Waiapu River. Het is één van de meest indrukwekkende Maori kerken van het land en het geklasseerd monument, gebouwd in 1924, is een ware must voor cultuurliefhebbers!
Auto geparkeerd in het gras aan de overkant en door de smeedijzeren poort het heuveltje op – we worden aangenaam verrast door de eenvoudige vorm en de zachtgele buitenmuren van het gebouwtje. De kerkdeur is open en amper binnen klinkt het uit 3 monden: oh wauw! Mannekes, wat is dit?
Overdonderd, overweldigd, sprakeloos ...
De overdadige decoraties, de subtiele details op de muren en het plafond in donkerrood, zwart en wit zijn een kunstwerk op zich. Het houtsnijwerk en de geweven tukutuku panelen in een unieke combinatie van Europese en inheemse stijlen zijn zo schitterend dat we bijna vergeten te ademen. We worden er zelfs even stil van. Er zijn zoveel details en er is zoveel te ontdekken rondom ons dat er eigenlijk woorden tekort zijn om het bezoek aan de Tikitiki-kerk te beschrijven. Een ervaring om niet snel te vergeten, vastgelegd in 10 foto's om bij weg te dromen.
Hoog tijd voor een deugddoende picknick op het speelplein tegenover de kerk om alle indrukken rustig te verteren en dan terug de auto in, muziekje op en door naar bestemming nummer 8.
Weetje:
* De St. Mary’s Church is de enige kerk in Nieuw-Zeeland die als oorlogsmonument gewijd is aan de lokale gesneuvelde Maori soldaten van WO I.
* 95 % van de inwoners van Tikitiki zijn Maori en alhoewel de gemeenschap echt klein is, zijn er niet minder dan 5 Maori gemeenschapshuizen.
8. TOLAGA BAY & WHARF
Langs de oevers van de Waiapu River valt het contrast op tussen chique huizen met dure boten en armoedige boerderijhuisjes met een compleet door onkruid en struikgewas overwoekerde auto en tractor. Ook dit land kent een alsmaar groter wordende kloof tussen arm en rijk en dat wordt in Eastland soms pijnlijk duidelijk. De relatief weinig mensen die in deze regio wonen, verdienen hun dun belegde boterham in de visserij en de bos- en houtbouw. Toeristen zijn zeldzaam en de toeristische sector, die voor extra werkgelegenheid moet zorgen, komt maar langzaam op gang. Nochtans was er ooit een vorm van industrie. De mijnruïnes aan de oevers van de Waiapu rivier in Ruatoria zijn daar de trieste getuigen van.
De rit naar Tolaga Bay is een aaneenschakeling van heel veel wegenwerken – het gevolg van cycloon Gabrielle die in februari 2023 lelijk te keer ging in Eastland en een rampzalig spoor van grondverschuivingen en overstromingen achterliet. Geen verkeerslichten waar het wegdek hersteld wordt maar een dame met een stop/drive-bordje en een niet-werkende walkietalkie. Er wordt geduldig gewacht tot er hulp komt opdagen en wij wachten met haar mee. Het gezegde ‘in Eastland vertraagt de tijd’ is misschien toch geen grapje.
Zin in een portie ontspanning? Stop dan aan Te Puia Springs en krijg 2 voor de prijs van 1 – een hemelsblauw meer met vrolijk zwemmende eendjes en natuurlijke warmwaterbronnen.
De zigzaggende Mangahauini River belooft ons rechtstreeks naar de perfecte witte stranden van Tokomaru Bay te leiden. Verderop wil Anaura Bay per se de wedstrijd van schoonste strand winnen met zijn witte zand en kristalhelder water maar het kroontje is voor Tolaga Bay en zijn historische pier, de Tolaga Bay Wharf. Dit pronkstuk is met zijn 660 meter de langste pier van Nieuw-Zeeland. Perfect voor een paar epische foto’s of gewoon om de frisse zeewind die je gezicht streelt en het grenzeloze uitzicht op de oceaan.
Gebouwd in 1929 was de pier haast van levensbelang voor het afgelegen Eastland. Op het hoogtepunt van de havenactiviteit werden er jaarlijks 3.000 balen wol en 15.000 tot 20.000 stuks vee verscheept. Bijna 100 jaar later is Tolaga Bay Wharf niet alleen een drukbezochte toeristische attractie maar vooral een magnifiek en robuust bouwwerk waarbij een mens zich effe piepklein voelt.
De pier is halfweg afgesloten wegens restauratie, het gevolg van de beschadigingen tijdens cycloon Hale in januari 2023. Toch valt er nog genoeg te bewonderen … de verre kustlijn, de gelaagde krijtkleurige klifrotsen, de geheimzinnige kleine grotopeningen en zelfs een rotsboog waar zachte golven speels doorheen stromen.
Tolaga Bay Wharf, in de top 100 van historische sites in Nieuw-Zeeland, is een omweg dubbel en dik waard!
Tolaga Bay zelf kwam in de geschiedenisboeken terecht als de plaats waar James Cook (na een eerdere mislukte poging) eindelijk met zijn bemanning aan land ging tijdens de ontdekking van Nieuw-Zeeland in 1769. De inham kreeg de naam Cook’s Cove en er gaat een wandelweg - Cook’s Cove Walkway - naartoe.
Geen geluk vandaag met wandelen naar culturele bezienswaardigheden want ook deze wandeling is gesloten wegens herstellingswerken!
9. MAKORORI
De laatste kilometers richting Gisborne missen we onze laatste stop aan de Makorori Lookout. Ook hier zijn wegenwerken de boosdoener en die knappe foto danken we aan de regionale Tairāwhiti/Gisborne website.
Vergezeld van schaapjes op de baan en de eeuwige kustlijn, die hier parallel loopt aan de Pacific Coast Highway, arriveren we na een paar bochten die de stuurkunst op de proef stellen in Gisborne, onze eindbestemming voor vandaag.
De sixtiesvibe en de felle kleurenmix in de vintagebungalow is precies wat we nodig hebben na een vermoeiende sightseeingdag langs alweer een prachtig deel van Eastland.
foto Tairāwhiti/Gisborne website
Tips voor de trip:
- De route langs de Pacific Coast Highway is prachtig, maar wees voorbereid op bochtige wegen en beperkte tankstations.
- Neem voldoende water en snacks mee – je wilt niet dat je avontuur eindigt in een hongerige crisis.
- Respecteer de lokale cultuur en natuur – laat geen afval achter, volg de aanwijzingen bij culturele sites, neem geen foto’s van marae tenzij met toestemming van de lokale bevolking, respecteer de bordjes ‘privaat land’.
- Net als Cape Runaway is Whangaparaoa Bay niet met de auto te bereiken en loopt de weg over privaat land. Zoek niet naar richtingaanwijzers want die zijn er niet.
Overnachting in Gisborne: Airbnb (adres: 5 Williams Street, Gisborne) – gezellige retrohuisje met een overal aanwezige sixties vibe – zeer volledig ingericht – vlakbij het centrum
Avondeten in Gisborne: Thai Sunshine (adres: 116 Grey Street, Gisborne)
Reactie plaatsen
Reacties